وظایف شورای اسلامی روستاها:
ماده 68 قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شورای اسلامی کشور مصوب مجلس شورای اسلامی- 1/3/1375وظایف و اختیارات شوراها را به شرح ذیل قیدکرده است :
1- نظارت برحسن اجرای تصمیمهای شورای اسلامی روستا.
2- بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسائیهای موجود در روستا وتهیه طرحها و پیشنهادات اصلاحی و عملی دراین زمینه
و ارائه آن به مقامات ذیربط.
3- جلب مشارکت و خودیاری مردم و همکاری با مسئولان اجرایی، وزارتخانه ها و سازمانهایی که در ارتباط با روستا فعالیت مینمایند و ایجاد تسهیلات لازم جهت پیشبرد امورآنها.
4- تبیین و توجیه سیاستهای دولت و تشویق و ترغیب روستائیان جهت اجرای سیاستهای مذکور.
5- نظارت و پیگیری اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی اختصاص یافته به روستا.
6- همکاری با مسئولان ذی ربط برای احداث، اداره، نگهداری و بهره برداری از تأسیسات عمومی، اقتصادی، اجتماعی ورفاهی مورد نیاز روستا درحدود امکانات.
7- کمک رسانی و امدادرسانی درمواقع بحرانی و اضطراری مانند جنگ و وقوع حوادث غیرمترقبه و نیزکمک به مستمندان و خانواده های بی سرپرست با استفاده از خودیاریهای محلی.
8- تلاش برای رفع اختلاف افراد و محلات و حکمیت میان آن ها.
9- ایجاد زمینه مناسب جهت اجرای مقررات بهداشتی و حفظ نظافت و تأمین بهداشت محیط.
10- همکاری با نیروی انتظامی جهت برقراری امنیت و نظم عمومی.
11- ایجاد زمینه مناسب وجلب مشارکت عمومی درجهت اجرای فعالیتهای تولیدی وزارتخانه ها وسازمانهای دولتی.
12- جلب مشارکت و همکاری عمومی در انجام امورفرهنگی و دینی روستا.
13- انتخاب فردی ذیصلاح به سمت دهیار به مدت چهارسال براساس آئین نامه مربوطه و معرفی به بخشدار جهت صدورحکم.
نحوه انتخاب شوراها
شورای اسلامی روستاها ازطریق انتخابات عمومی که زمان آنرا وزارت کشور تعیین مینماید و براساس قانون انتخابات شورای اسلامی شهر و روستا (درروستاهای دارای بیست خانوار و بالاتر)تشکیل میگردد.لازم به ذکر است ملاک جمعیت هرروستا براساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن و با اعلام رسمی مرکز آمارکشور میباشد.
دوره فعالیت شوراها
دوره فعالیت شوراها از تاریخ تشکیل بمدت چهارسال میباشد که از نهم اردیبهشت ماه، سالروز فرمان تاریخی حضرت امام
خمینی(ره) مبنی برتشکیل شوراها شروع و درهشتم اردیبهشت ماه چهارسال بعد خاتمه می یابد لازم به ذکر است انتخابات شوراها باید به صورتی برگزار شود که حداقل پانزده روز قبل از نهم اردیبهشت ماه اعضای شوراها مشخص شده باشند.
اعضای شورا موظفند پس ازشروع بکار شوراها سوگند یاد بکنند و درصورتیکه یکی از اعضا کناره گیری نمود، عضو جدید شورا نیز موظف به خواندن سوگند میباشد.
تعداداعضای شورای اسلامی روستا
طبق قانون عضویت در شورای روستا و بخش افتخاری است و شغل محسوب نمیشود و هر فرد میتواند فقط عضو یک شورای روستا (بغیرازشورای بخش) شود. تعداد اعضای شورای اسلامی روستاهای تا1500 نفر جمعیت سه نفر و روستاهای بیش از1500 نفرجمعیت و پنج نفر خواهد بود.همانطورکه قبلا اشاره شد ملاک جمعیت هرروستا براساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن که هر پنج سال برگزار میشود، و با اعلام رسمی مرکز آمارکشور میباشد.
درصورت تبدیل روستا به شهر، شورای روستا وظایف شورای شهر را (تازمان برگزاری انتخابات) انجام خواهد داد. و چنانچه دو یا چند روستا ادغام و به یک روستا تبدیل شوند، شورای روستای جدید از بین اعضای شورای مجموع روستاهای ادغام شده (به ترتیب آرا کسب شده درانتخابات) تشکیل میشود.
جلسات شورا
شورای روستا در همان روستایی که انتخابات شورا درآن برگزار شده تشکیل میشود.جلسات شورا بطور مستمر ماهی دو بار در ماه تشکیل میشود و درصورت نیاز،جلسات فوق العاده و اضطراری با پیشنهاد دهیار،رئیس شورا و یا سه نفر از اعضای شورا (درشوراهای دارای پنج عضو) و دو نفر از اعضا(درشوراهای دارای سه عضو) تشکیل میشود. شوراها درصورت ضرورت و بنا به دعوت بخشدار ویافرماندارموظف به تشکیل جلسه فوق العاده می باشند.این دعوت بایدکتبی وباتعیین وقت قبلی وذکردستور جلسه باشد. همچنین بخشداران، رؤسای ادارات، دهیاران میتواننددرجلسات شورا (بدون حق رای) شرکت نمایند.
درصورت نیازبه حضوردهیاردرجلسات شورامیتواندطی دعوتنامه کتبی ازدهیاردعوت بعمل آورده ودهیارموظف به شرکت درجلسه مذبورمیباشد ودرصورت خودداری دهیارازشرکت درجلسه شورامیتواندبه دهیارتذکرکتبی ودرصورت تکرارمجددتوبیخ ویابرطبق ظوابط ومقررات مربوطه وی راعزل نماید.
درصورت استعفا، فوت،یاسلب عضویت هریک ازاعضای شورا،عضو علی البدل به ترتیب آرا (حداکثرظرف یک ماه) جایگزین میشودوپذیرش استعفای هریک ازاعضای شورامنوط به تصویب شورا می باشد وشوراموظف است دراولین جلسه پس از قطعی شدن خروج آن عضو مراتب را کتبا به بخشداری گزارش داده تا بخشداری از اعضای علی البدل(بااحتساب آرا) دعوت به شرکت درجلسات شورابنماید. هرگاه عضوی به هردلیلی دوماه درجلسات شوراشرکت ننمایدازعضوعلی البدل بعنوان جانشین درجلسات دعوت بعمل می آیدوهرگاه عضوی بیش ازشش جلسه متوالی ویادوازده جلسه غیرمتوالی درطول یکسال بدون داشتن عذرموجه غیبت نمایدمستعفی شناخته میشود. لازم به ذکر است که غیبت ازجلسات بااطلاع رئیس شوراامکان پذیرمی باشد..
هرعضو شورا میتواند از مقام خود استعفا دهد وعضو متقاضی استعفا باید تقاضای خود را با ذکردلایل به رئیس شورا تقدیم نماید و رئیس آن را در نخستین جلسه علنی بعدی شورا در دستورکار قرار داده وعضو متقاضی میتواند درصورت تمایل از استعفا انصراف دهد.برای بررسی تقاضای استعفا ابتدا تقاضا قرائت و سپس شخص متقاضی میتواند دلایل استعفا را درنیم ساعت بیان سپس مخالف و موافقان نیز به همان مدت میتوانند صحبت کنند و پس از آن رای گیری انجام میشود. هرگاه تقاضای استعفای تعدادی از اعضای شورا به نحوی باشدکه مانع از رسمیت یافتن جلسه باشد، قابل طرح درشورا نیست. جلسات شورا علنی و با حضور دو سوم اعضای اصلی (دو نفر از سه نفر اعضای شورا و یا چهار نفر از پنج اعضای شورا) رسمیت و تصمیمات با اکثریت مطلق آرا حاضرین درجلسه می باشد.
صورت جلسات شورا باید به گونه ای تنظیم شودکه درآن تاریخ و دستورکار هر جلسه، اسامی حاضر و غایب،تعداد آرای مثبت و منفی اعضا به هر یک از موضوعات مورد بحث، اسامی مدعوین و حاضرین درجلسه، به همراه رئوس مطالب مطرح شده ومصوبات قید شده وکلیه اعضای حاضر باید ذیل صورت جلسه را امضا، انگشت یا مهرنمایند.
شورا موظف است درپایان هرجلسه نسخه ای از صورتجلسه را به بخشداری وشورای اسلامی بخش ارسال نموده و همچنین نسخه ای از مصوباتی را که مربوط به دستگاههای دیگر است را به آن دستگاه ارسال نماید.
شورا موظف است در پایان نیمه دوم فروردین هر سال گزارش کار سالانه خود را طبق فرمهای دریافتی در سه نسخه تنظیم و نسخه اصلی را به شورای بخش و یک نسخه را به بخشداری و نسخه سوم را بعنوان سابقه در بایگانی شورا ثبت و نگهداری نماید.
اعضای هیات رئیسه شورا
اعضای شورا در اولین جلسه (پس ازانجام مراسم تحلیف) باید اقدام به انتخابات داخلی نموده و از بین خود هیات رئیسه را بمدت دو سال انتخاب نمایند.
اعضای هیات رئیسه شورا عبارتند از:
1- رئیس
2- نایب رئیس
3- منشی
که بمدت دو سال از سوی اعضای شورا انتخاب میشوند. و هیچکدام از اعضای شورا حق تفویض اختیارات خود را به سایرین اعم از عضو و یا غیر عضو را ندارند.
وظایف رئیس شورا
رئیس شورا مانند سایر اعضا دارای یک حق رای درجلسات میباشد.
وظایف رئیس شورا
1- تنظیم و پیشنهاد بودجه شورا.
2- تعیین زمان و اداره جلسات عادی و فوق العاده شورا و دعوت از اعضا جهت شرکت درجلسه .
3- تقسیم کاربین اعضا جهت پیگیری مصوبات .
4- دفاع ازحقوق ومنافع شورادرمقابل غیرواقامه دعوی .
5- درخواست گزارش کارازعملکرداعضا شورا .
6- امضا ومهرکردن کلیه اسنادومکاتبات شورا .
7- ایجادهماهنگی وارتباط باشورای اسلامی بخش، دهیار، وسایردستگاههای اجرایی .
8- پیگیری امورمربوط به دهیاری ودرخواست گزارش کتبی ازعملکردماهانه دهیار .
9- ابلاغ کتبی موارد اعتراض وایراد اعضای شورا به عملکرد دهیار. (بعنوان تذکر به دهیار)
10- رئیس شوراموظف است درصورت قطعیت یافتن خروج عضوی از شورا، مراتب را به صورت کتبی به بخشداری گزارش دهد تا بخشدار از عضو علی البدل شورا با احتساب رای وی برای شرکت درجلسات دعوت نماید .
وظایف نایب رئیس
وظایف نایب رئیس شورا بشرح ذیل میباشد:
1- درصورت عدم حضوررئیس شورا، مسئولیت اداره جلسات و سایر وظایف بعهده نایب رئیس شورا خواهدبود.
2- درصورت غیبت منشی وظایف آنان ازسوی نایب رئیس شوراانجام می شود.
وظایف منشی
وظایف منشی شورا عبارت است از:
1- تهیه وتدوین صورتجلسات شورا
2- تهیه متن ، ثبت وشماره گذاری نامه های شورا
3- تهیه گزارش ازعملکردشورا
4- حفظ ونگهداری دفاتروصورتجلسات درمحل شورا
5- همکاری بارئیس شورا درانجام امورات مالی
6- ثبت و ضبط صورت کلیه اموال ودارایی های شورا
همانطورکه قبلا اشاره گردیددرصورت غیبت منشی وظایف آنان ازسوی نایب رئیس شوراانجام می شود.
تعداداعضای شورای اسلامی بخش
تعداداعضای شورای اسلامی بخش پنج نفرمیباشد، بااکثریت نسبی (بیشترین رای) ازبین نمایندگان منتخب شوراهای روستاهای بخش تشکیل میشود ودرصورتی که عضومعرفی شده ازشورای روستا به عضویت شورای بخش انتخاب شود،
ازعضویت شورای روستا خارج نخواهدشدوبالعکس سلب عضویت هرعضوشورای اسلامی بخش ازشورای اسلامی
روستای ذیربط باعث سلب عضویت او از شورای اسلامی بخش نیز خواهد شد. همچنین از یک روستا بیش از یک نفر نمیتواند در شورای بخش حضورداشته باشد و درصورتی که تعداد روستاهای بخش کمتر از پنج روستا باشد، اعضای شورای بخش ازمیان مجموع اعضای شورای تمام روستاها انتخاب خواهد شد
